Artykuły eksperckie

Dla wielu firm aktywem o największym potencjale i wartości gospodarczej wcale nie są środki materialne, jak park maszynowy, czy infrastruktura przemysłowa, ale własność intelektualna i dorobek IP. Zwłaszcza w branży nowych technologii oraz IT tym, co wyróżnia nowoczesne przedsiębiorstwa na tle konkurencji, jest portfolio obejmujące własność przemysłową i intelektualną. Przeczytaj, jak skutecznie chronić know-how przed działaniami naruszycieli.

Czego dowiesz się z tego artykułu:

• Organizacja może chronić swój dorobek IP na wiele sposobów.
• Aby korzystać z pełnej ochrony własności intelektualnej, niezbędne jest zarejestrowanie danego aktywa w urzędzie patentowym.
• W razie naruszenia własności intelektualnej przedsiębiorca może bronić się skutecznie, wykorzystując szeroki wachlarz roszczeń.

Jakie prawa własności intelektualnej i przemysłowej powinni chronić przedsiębiorcy?

Prawa IP mogą przybierać różne postaci, w zależności do tego, w którym kierunku przedsiębiorca ukierunkowuje swój rozwój. Najczęściej będą to:

• patenty, czyli rozwiązania problemu technicznego, które nadają się do przemysłowego zastosowania, są nowe i posiadają poziom wynalazczy,
• wzory przemysłowe, czyli zewnętrzny wygląd, „design” produktów,
• znaki towarowe będące oznaczeniami towarów lub usług pozwalających na odróżnienie ich od oferty konkurencji i stanowiące jednocześnie nośnik wartości promowanych przez organizację.

Do własności intelektualnej z reguły zalicza się także prawa autorskie do tworzonych utworów, np. opracowań naukowych lub kodu źródłowego programu.

Sprawdź również: IP due diligence – na czym polega i jakie obszary badamy?

Dlaczego ochrona IP jest ważna?

Własność intelektualna stanowi wartość dodaną, która bezpośrednio przekłada się na rynkową „siłę” przedsiębiorstwa, jego rozpoznawalność i unikalność. Doskonale widać to na przykładzie znaku towarowego. Jego rejestracja pozwala budować silną i stabilną markę, powoduje, iż dane towary lub usługi zaczynają kojarzyć się z określonym poziomem jakości, a w efekcie są wybierane częściej, niż ich „no-name’owe” zamienniki.

Trzeba też pamiętać, że portfolio IP może być skutecznie wykorzystane do pomnażania kapitału organizacji. Dla przykładu znak towarowy można sprzedać, licencjonować, wykorzystać do zbudowania sieci franczyzowej, czy wreszcie przedstawić instytucji finansowej jako zabezpieczenie kredytu.

Chroniąc własność intelektualną, przedsiębiorca nie tylko pokazuje, że rozwija organizację w sposób dojrzały, ale też stopniowo buduje przewagę konkurencyjną nad innymi uczestnikami rynku. Już sam fakt zarejestrowania znaku towarowego lub uzyskania patentu skutecznie zniechęca konkurencję do nieuczciwych działań.

Sprawdź również: Czym jest strategia ochrony praw własności intelektualnej?

Jak skutecznie chronić własność intelektualną i przemysłową?

Ochroną własności intelektualnej zajmują się urzędy patentowe. Zabezpieczenie danego zasobu polega na jego rejestracji i uzyskanie prawa ochronnego.

Opatentowane wynalazki to innowacyjne rozwiązania techniczne, które:

• nie stanowią części obecnego stanu techniki,
• nie wynikają w sposób oczywisty ze stanu techniki,
• nadają się do przemysłowego zastosowania.

Ochrona patentowa obowiązuje przez 20 lat od daty zgłoszenia, przy czym Supplementary Protection Certificate pozwala wydłużyć czas działania ochrony o 5 lat.
Wzory użytkowe to nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym, dotyczącym kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Prawo ochronne na wzór użytkowy obowiązuje przez 10 lat od daty zgłoszenia.

Wzory przemysłowe to nowe i indywidualne designy produktów. W tym przypadku ochrona trwa maksymalnie 25 lat i jest podzielona na 5-letnie okresy.
Znaki towarowe to oznaczenia towarów lub usług pozwalające wyróżnić się na tle konkurencji. Ochrona na znak towarowy jest udzielana na 10 lat z możliwością przedłużenia na kolejne okresy 10-letnie.

Oznaczenia geograficzne identyfikują towar, jako pochodzący z konkretnego terenu (miejsce, miejscowość, region lub kraj), jeśli jego właściwości lub renoma są związane z danym obszarem. Prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne jako jedyne są nieograniczone czasowo po rejestracji.

W odróżnieniu od własności intelektualnej, prawa autorskie do utworu powstają w momencie urzeczywistnienia się chociażby części dzieła i istnieją w sposób obiektywny. Do egzekwowania swoich uprawnień twórca nie musi niczego zgłaszać, ani rejestrować, może wystąpić do naruszyciela bezpośrednio z roszczeniem.

Trzeba też pamiętać, że przedsiębiorca ma możliwość obrony tajemnicy przedsiębiorstwa na gruncie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz w drodze umów NDA zawieranych np. z podwykonawcami.

Zarejestrowanie danego prawa własności przemysłowej znacząco ułatwia obronę w sądzie, ponieważ w razie sporu uprawniony z tytułu prawa ochronnego może przedstawić świadectwo ochronne. Nie musi wdawać się w długotrwałe i kosztowne postępowanie o trudnym do przewidzenia rezultacie.

Sprawdź również: Ochrona praw własności intelektualnej w firmie – od czego zacząć?

Jakie roszczenia przysługują w razie naruszenia prawa do znaku towarowego?

Roszczenia podmiotu uprawnionego w razie naruszenia własności intelektualnej dosyć łatwo można pokazać na przykładzie znaku towarowego. Zgodnie z art. 296 ustawy prawo własności przemysłowej względem naruszyciela można domagać się przede wszystkim zaniechania naruszeń i wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. W razie zawinionego naruszenia możliwe jest też żądanie odszkodowania. Dodatkowo z roszczeniami można wystąpić także w razie dopuszczenia się przez naruszyciela czynu nieuczciwej konkurencji.

Sprawdź również: Odmowa rejestracji znaku towarowego – jak się odwołać?

Ochrona własności intelektualnej. Jak możemy Ci pomóc?

Zespół Kancelarii After Legal zapewnia kompleksowe wsparcie w zakresie planowania strategii zarządzania IP w organizacji. Działając dla naszych klientów:

• opracowujemy politykę korzystania z IP oraz wieloletnią strategię działania,
• rejestrujemy prawa IP przed urzędem patentowym,
• monitorujemy nieuczciwe działania konkurencji,
• podejmujemy działania mające na celu zaprzestanie naruszeń,
• reprezentujemy organizację przed urzędem patentowym, sądem administracyjnym oraz sądem powszechnym.