Artykuły eksperckie

Trudno nie zgodzić się z twierdzeniem, że platformy marketplace stały się osią współczesnego e-commerce. Łącząc sprzedawców i kupujących pozwalają na szybkie zawarcie umowy sprzedaży bez zbędnych formalności, a także zlokalizowanie towaru lub usługi w ciągu zaledwie chwili. Aby jednak marketplace mógł funkcjonować zgodnie z prawem, trzeba zadbać o szereg formalności. Poznaj najważniejsze wymagania formalne dla platform marketplace.

Czego dowiesz się z tego artykułu:

• Platforma marketplace umożliwia zawieranie umów sprzedaży online w obrocie B2C, B2B i C2C.
• Zgodne z prawem funkcjonowanie internetowej platformy handlowej wymaga spełnienia wielu przepisów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych.
• Zasady funkcjonowania platformy marketplace należy zawrzeć w regulaminie.
• Dynamiczny rozwój marketplace’a wymaga dbałości o ochronę marki.

Czym jest marketplace?

Pojęcie marketplace zostało zdefiniowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, gdzie pojawia się internetowa platforma handlowa. Jest to usługa świadczona bezpośrednio przez przedsiębiorcę lub w jego imieniu, działająca za pośrednictwem interfejsu online, która umożliwia zawieranie konsumentom umów sprzedaży na odległość z innymi konsumentami lub przedsiębiorcami.

Większość popularnych marketplace’ów obok kojarzenia sprzedawców i kupujących zawiera też wbudowane funkcje pozwalające na przeprowadzanie płatności, wyszukiwanie produktów, zarządzanie wysyłkami i zwrotami towarów, czy nawet proste platformy ADR do rozstrzygania sporów.

Stopień złożoności internetowych platform handlowych jest na tyle duży, że podmiot, który planuje utworzenie marketplace’a musi liczyć się z koniecznością zapewnienia zgodności usługi z wieloma przepisami prawa. Nie chodzi wyłącznie o ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną, czy kodeks cywilny, ale też RODO, rozporządzenie DSA, czy wspomniane już rozporządzenie GPSR. Dodatkowo, jeżeli usługa ma być adresowana do przedsiębiorców, koniecznie trzeba uwzględnić przepisy ustawy o ochronie konsumenta.

Od czego zacząć tworzenie regulaminu marketplace?

Przed przystąpieniem do tworzenia regulaminu należy dokładnie przeanalizować wszystkie procesy tworzące platformę, ponieważ dokument musi być dostosowany do indywidualnej specyfiki prowadzonej działalności. Platforma handlowa, za pośrednictwem której można sprzedawać samochody, potrzebuje nieco innych mechanizmów, niż serwis oferujący biżuterię artystyczną, czy e-booki. Właśnie dlatego korzystanie z gotowych wzorów nigdy nie jest dobrym pomysłem.

Elementem wspólnym każdego regulaminu będzie jasno zdefiniowana rola marketplace’u w całej transakcji. Ważne jest zaznaczenie, że platforma internetowa funkcjonuje wyłącznie jako pośrednik, ułatwiając możliwość zawierania umów za pośrednictwem infrastruktury IT. Podmiot, który ją prowadzi, nie będzie jednak stroną umowy, nie odpowiada też za jakość oferowanych za jej pośrednictwem produktów, choć w niektórych sytuacjach będzie zobowiązany monitorować ich bezpieczeństwo.

Regulamin marketplace powinien określać także:

• w jaki sposób użytkownik może korzystać z poszczególnych funkcji platformy,
• na jakich warunkach świadczone są usługi pośrednictwa,
• jak wygląda zawarcie i rozwiązanie umowy zawartej przez marketplace,
• w jaki sposób kupujący może skorzystać z postępowania reklamacyjnego,
• jakie są obowiązki sprzedającego (m.in. w zakresie układania treści ofert, kontaktu z kupującym),
• uprawnienia konsumenta, jeżeli platforma oferuje obrót B2C.

Wiele serwisów marketplace weryfikuje także wiarygodność podmiotów wystawiających swoje towary online, aby zwiększyć bezpieczeństwo transakcji.

Jednym z głównych celów założenia marketplace jest generowanie zysku z prowizji od zawartych umów. Dlatego ważne jest, aby regulamin dokładnie określał kiedy dochodzi o zawarcia umowy sprzedaży, w jaki sposób jest pobierana i rozliczana prowizja, a także, w jaki sposób kupujący może dokonać płatności za towar. Obecnie standardem jest już korzystanie z różnych operatorów płatności online, więc trzeba zadbać o podpisanie odpowiednich umów z dostawcami usług w tym zakresie.

Ochrona RODO a platformy marketplace

Korzystanie z platformy marketplace wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych. Dlatego elementem, na który koniecznie trzeba zwrócić uwagę przy tworzeniu regulaminu, jest polityka ochrony danych osobowych. Powinna być ona powszechnie i łatwo dostępna oraz regulować kwestie związane z:

• celem, zakresem i czasem przechowywania danych osobowych,
• przekazywaniem danych osobowych innym podmiotom, ze szczególnym uwzględnieniem ich transferu do państw trzecich,
• uprawnieniami osób, których dane dotyczą,
• korzystaniem z plików cookies.

W dobie cyfrowej przestępczości duże znaczenie ma też wdrożenie mechanizmów pozwalających na minimalizację ryzyka wyłudzenia danych, czy zastosowania ataków typu ransomware. Dlatego w regulaminie należy zamieścić postanowienia dotyczące zasad blokowania podejrzanych kont, czy zgłaszania nadużyć. Oczywiście właściciel platformy nie musi wskazywać, z jakich zabezpieczeń informatycznych korzysta, ale środki bezpieczeństwa IT są niezbędne dla stabilnego działania platformy i wykazania dochowania zasady rozliczalności na wypadek incydentu RODO.

Sprawdź również: Audyt zgodności z RODO – jak go przeprowadzić?

Ochrona marketplace na polu własności przemysłowej. Dlaczego regulamin to nie wszystko?

Marketplace’y mają bardzo daleki zasięg, co nieuczciwa konkurencja może wykorzystać do „przechwycenia” sprzedawców i kupujących. Przed tego rodzaju działaniami można zabezpieczyć się, zarządzając w świadomy sposób portfolio IP.

Kluczowe znaczenie odgrywa rejestracja znaku towarowego, czyli wyróżnika przedsiębiorcy na tle konkurencji.

Zarejestrowany znak towarowy znacznie łatwiej jest obronić w razie próby naruszenia, niż znak niezarejestrowany, ponieważ z reguły wystarczy okazać świadectwo rejestracji. Wyłączne prawo do posługiwania się oznaczeniem zabezpieczy przedsiębiorcę na wypadek podszywania się pod brand. W zależności od oczekiwanego zakresu ochrony wniosek o rejestrację należ zgłosić:

• w krajowym urzędzie ochrony własności intelektualnej,
• w regionalnym urzędzie EUIPO, aby uzyskać ochronę znaku towarowego na terytorium całej Unii Europejskiej,
• w urzędzie międzynarodowym WIPO dla ochrony w wybranych krajach trzecich.

Wybór modelu ochrony powinien być skorelowany z założeniami biznesowymi przedsięwzięcia. Początkujący marketplace, który działa lokalnie nie musi z reguły dbać o ochronę międzynarodową, która generowałaby niepotrzebne koszty.

Dodatkowo należy pamiętać o ochronie praw autorskich do utworów składających się na marketplace. Elementy layoutu aplikacji, czy treści wspierające pozycjonowanie serwisu powinny być powiązane z umowami licencyjnymi lub przenoszącymi prawa autorskie. Należy dobrze rozważyć korzystanie z narzędzi AI z uwagi na ich specyfikę z punktu widzenia prawnoautorskiego.

Sprawdź również: Jak wygląda badanie Due Diligence w obszarze własności intelektualnej?

Obsługa prawna platform marketplace – Kancelaria After Legal

Oferowana przez nas obsługa prawna e-commerce koncentruje się na różnych działaniach, w zależności od potrzeb konkretnego Klienta. Nasza aktywność skupia się przede wszystkim na przygotowywaniu dokumentów niezbędnych w e-handlu. Zajmujemy się oczywiście tworzeniem regulaminów dla sklepów internetowych, SaaS, Paas, Iaas, DaaS i marketplace. Planujesz założyć marketplace lub już go prowadzisz, ale chcesz mieć pewność, że robisz to zgodnie z obowiązującymi przepisami? Zapraszamy do kontaktu! Sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić:

• wesprzemy Cię w wyborze optymalnej formy działalności gospodarczej dla platformy marketplace,
• stworzenie kompleksowej dokumentacji z uwzględnieniem regulacji krajowych i wspólnotowych,
• rejestracja znaku towarowego oraz pomoc w zarządzaniu portfolio praw IP,
• bieżąca obsługa prawna internetowej platformy handlowej,
• regularne przeprowadzanie audytów compliance,
• negocjacje umów z operatorami płatności i software housem odpowiedzialnym za stworzenie lub modernizację platformy.